Sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm và tái thẩm khác nhau ra sao trong xét xử hình sự? Luật Tường & Cộng Sự sẽ giải đáp tường tận cho quý khách hàng.
Trong các thủ tục tố tụng hình sự, các đương sự thường nghe đến những cụm từ như sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm nhưng không thật sự hiểu rõ. Hiểu và phân biệt rõ các khái niệm này giúp đương sự cũng như người tư vấn tránh được những hiểu lầm không đáng có.
➤ Đọc thêm: Luật sư tố tụng hình sự.
Sơ thẩm và phúc thẩm trong tố tụng hình sự có gì khác nhau?
Sơ thẩm và phúc thẩm đều là cách gọi của các cấp xét xử trong các thủ tục tố tụng. Việc đưa chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm vào luật pháp là một trong những biểu hiện của dân chủ và tiến bộ trong tố tụng hình sự. Trong Bộ Luật tố tụng hình sự quy định thực hiện chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm với tư cách là một trong những nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự nước ta.
Sơ thẩm là gì?
Sơ thẩm là lần xét xử đầu tiên của một vụ án dựa theo thẩm quyền của từng cấp Tòa án.
Phúc thẩm là gì?
Phúc thẩm là cấp xét xử cuối cùng và cao nhất của trình tự tố tụng hình sự trong chế độ tư pháp Việt Nam.
Sự khác nhau giữa phiên tòa hình sự sơ thẩm và phiên tòa phúc thẩm
| Tiêu chí so sánh | Phiên tòa sơ thẩm | Phiên tòa phúc thẩm |
| Phạm vi xét xử | Xét xử các vụ án mà các bản án do tòa công bố chưa phát sinh hiệu lực pháp luật ngay lập tức (nhưng chưa được thi hành ngay), trừ các tòa án chuyên trách của Tòa án nhân dân tối cao và Tòa án quân sự trung ương. |
|
| Thủ tục phiên tòa | 1. Thủ tục phiên tòa bắt đầu với việc khai mạc và đọc quyết định vụ án. Sau đó chủ tọa kiểm tra sự có mặt của các đương sự và người tham gia. 2. Các thủ tục hỏi được tiến hành để xác định yêu cầu, hòa giải của đương sự. Các đương sự lần lượt trình bày và trả lời câu hỏi để làm rõ nội dung của vụ án. 3. Tiến hành tranh luận dựa trên các phát biểu của các bên đương sự. Sau đó đến phần phát biểu quan điểm của Kiểm sát viên về cách giải quyết vụ án. 4. Tòa Nghị án và tuyên án. |
|
| Thành phần Hội đồng xét xử | Hội đồng xét xử của Tòa án sơ thẩm gồm có một thẩm phán và hai hội thẩm nhân dân, nếu xét xử vụ án nghiêm trọng, thì có hai thẩm phán và ba hội thẩm nhân dân | Hội đồng xét xử phúc thẩm gồm ba Thẩm phán, trong trường hợp cần thiết có thể có thêm hai Hội thẩm. |
Giám đốc thẩm và tái thẩm là gì, có gì khác với sơ thẩm và phúc thẩm?
Khác với sơ thẩm và phúc thẩm, giám đốc thẩm và tái thẩm không phải là cấp xét xử mà là tên của thủ tục xét xử trong tố tụng hình sự. Cấp xét xử được xem là hình thức tổ chức tố tụng. Cấp xét xử (sơ thẩm, phúc thẩm) và thủ tục xét xử (giám đốc thẩm, tái thẩm) là hai khái niệm khác nhau, nhưng lại có sự liên quan mật thiết.
Theo pháp luật Việt Nam, chế độ hai cấp xét xử dùng để đảm bảo sự công bằng, thủ tục xét xử (giám đốc thẩm, tái thẩm) được thực hiện sau khi bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật chứ không phải là thủ tục tiếp theo của cấp sơ thẩm và cấp phúc thẩm.
Giám đốc thẩm là gì?
Giám đốc thẩm được định nghĩa là thủ tục tố tụng nhằm xem xét lại bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị kháng nghị do phát hiện vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong quá trình giải quyết vụ án.
Tái thẩm là gì?
Là thủ tục tố tụng nhằm xem xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhưng bị kháng nghị vì do phát hiện tình tiết mới làm thay đổi cơ bản nội dung của bản án, quyết định mà Tòa án chưa biết được khi ra bản án, quyết định đó.
Điểm chung giữa Giám đốc thẩm và Tái thẩm
Mục đích chính của việc thực hiện thủ tục Giám đốc thẩm và Tái thẩm là nhằm đảm bảo vụ án được xét xử theo đúng quy định pháp luật, để hạn chế tình trạng oan sai và bỏ sót tội phạm ngoài vòng pháp luật. Vì thế 2 thủ tục này cũng có những điểm chung nhất định như sau:
- Có thủ tục và quy trình thực hiện trong phiên tòa tương tự nhau.
- Bắt buộc sự có mặt của KSV (Kiểm sát viên) khi thực hiện thủ tục tố tụng.
- Thời hạn mở phiên tòa thực hiện thủ tục là 4 tháng kể từ ngày nhận được quyết định kháng nghị kèm theo hồ sơ vụ án.
- Quyết định của Hội đồng giám đốc thẩm và tái thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày ra quyết định.
Phân biệt giữa Giám đốc thẩm và Tái thẩm
Qua bài viết về các cấp xét xử và thủ tục xét xử, Luật Tường & Cộng Sự mong các khách hàng đã hiểu rõ hơn về các cụm từ thường dùng trong tố tụng hình sự. Để liên hệ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, quý khách hàng hãy liên hệ ngay với Công ty Luật Tường & Cộng Sự qua hotline 0901.345.506 hoặc liên hệ trực tiếp tại văn phòng để được tư vấn chuyên nghiệp và uy tín nhất!
Công ty Luật TNHH Tường & Cộng Sự
- Địa chỉ: Lầu 1 số 207A Nguyễn Văn Thủ – Phường Đa Kao – Quận 1 – TP. Hồ Chí Minh
- Điện thoại: 0917 735 191
- Hotline: 0901 345 506
- Email: luattuongcongsu@gmail.com